Spuistraat e.o.
In de Spuistraat en omgeving bevinden zich van oudsher een aantal heel uiteenlopende homozaken:
Café: Prik
Restaurant: 't Sluisje
Cruisebars: The Cuckoo's Nest · The Web
Sauna: Nieuwezijds
Straatfeesten: Koningsdag · Pride Amsterdam
Evenementen: Bear Pride · Leather Pride
Meer: Geschiedenis · Links
bijgewerkt: 09-05-2024
Houd er rekening mee dat veel zaken op maandag, dinsdag en woensdag gesloten zijn. Check de website of social media van een zaak voor actuele info.
C A F É
Prik
A friendly environment with surprising drinks, bites and good music
Spuistraat 109
1012 SV Amsterdam
Sinds 14 juli 2006
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Weekenden: 15.00 - 03.00 uur
- Weekdagen: 16.00 - 01.00 uur
- Weekenden: 15.00 - 03.00 uur
- Weekdagen: 16.00 - 01.00 uur
R E S T A U R A N T
't Sluisje
The best and only dragshow restaurant in town
Torensteeg 1
1012 TH Amsterdam
Sinds 1995
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Dagelijks: 17.00 - 24.00 uur
- Dagelijks: 17.00 - 24.00 uur
C R U I S E B A R S
The Cuckoo's Nest
The hottest gay men's bar in Amsterdam
Nieuwezijds Kolk 6
1012 PV Amsterdam
Sinds november 1984
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Weekenden: 13.00 - 02.00 uur
- Weekdagen: 13.00 - 01.00 uur
- Weekenden: 13.00 - 02.00 uur
- Weekdagen: 13.00 - 01.00 uur
The Web
One of the most relaxed fetish gay bars
Sint Jacobsstraat 6
1012 NC Amsterdam
Sinds 1 mei 1986
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Weekenden: 13.00 - 02.00 uur
- Weekdagen: 18.00 - 24.00 uur
- Weekenden: 13.00 - 02.00 uur
- Weekdagen: 18.00 - 24.00 uur
S A U N A
Nieuwezijds (NZ)
Stylish and popular gay sauna
Nieuwezijds Armsteeg 95
1012 NB Amsterdam
Sinds 6 december 2013
Openingstijden: (onder voorbehoud)
- Weekenden: 12.00 - 10.00 uur
- Weekdagen: 12.00 - 02.00 uur
- Weekenden: 12.00 - 10.00 uur
- Weekdagen: 12.00 - 02.00 uur
V E R L E D E N
Geschiedenis
van de homohoreca in de Spuistraat en omgeving> De oudste geschiedenis speelde zich elders in de stad af
De eerste homozaak in de Spuistraat was het sjieke homocafé Le Circuit dat van 1953 tot 1963 op nummer 330 zat en waar vooral betergesitueerde, oudere nichten kwamen, zoals de bekende couturier Max Heymans. Deze zaak was van de weduwe van Bob Scheper, die in de jaren dertig al homobars in de Nes en in de Watersteeg had gehad.
Homocafé Le Circuit aan de Spuistraat 330, hier in 1955
Foto: Dienst Ruimtelijke Ordening - klik ter vergroting
Foto: Dienst Ruimtelijke Ordening - klik ter vergroting
Voetboogstraat
Niet ver bij Le Circuit vandaan, aan de Voetboogstraat 4, zat de Jamaica Inn (1948-1980), een café voor homo's van alle rangen en standen. Rond 1955 kwamen ook op de nummers 6 en 8 twee homokroegjes genaamd Paraplu, resp. La Vie en Rose. In 1964 werden ze samengevoegd tot club La Ronde, die in 1973 werd omgedoopt tot bar-dancing Quality Street.
In een souterrain pal daartegenover opende in 1984 de homo/lesbische boekhandel Vrolijk, die in 1989 naar een pand aan de Paleisstraat 135 verhuisde en uiteindelijk in 2017 moest sluiten. Eveneens in 1984 was in de Spuistraat zelf homoboekhandel Intermale geopend, die in 2011 zijn deuren sloot.
> Lees ook: The Amsterdam Gay Bar Culture 1930-1970
De Voetboogstraat met v.l.n.r. de homocafés La Vie en Rose,
Paraplu en de Jamaica Inn, hier in 1956
Foto: C.P. Schaap/Stadsarchief Amsterdam
Paraplu en de Jamaica Inn, hier in 1956
Foto: C.P. Schaap/Stadsarchief Amsterdam
Homobordelen
Vanaf eind jaren zeventig kwamen er in het noordelijke deel van de Spuistraat enkele bordelen annex escortservices. Om te beginnen was dat op nummer 3 H het in 1978 geopende Boy Exclusief, later omgedoopt tot Guys International en sinds medio jaren tachtig Blue Boy geheten.
De achterzijde van het pand van Blue Boy, met als adres Nieuwezijds Voorburgwal 28-30, vormde bar/seksclub Why Not. Pal aan de overkant van deze straat, aan de Nieuwezijds Voorburgwal 27, was van eind 1984 tot 1989 seksclub en escortservice Zipper Boy gevestigd.
Sexcinema Cupido en voormalig jongensbordeel Blue Boy, hier in 2003
Foto: Martin Alberts/Stadsarchief Amsterdam
Foto: Martin Alberts/Stadsarchief Amsterdam
In 1977 opende aan de Spuistraat 21 de nog steeds bestaande seksshop, videotheek en cinema Man-to-Man, die tussendoor ook 4 Men en Amsterdam Gay Zone heette. Daarboven kwam jongensbordeel Boys Club 21, dat na de sluiting van Blue Boy/Why Not in 2004 het enige overgebleven homobordeel van Nederland is.
In de tweede helft van de jaren zeventig zat ook aan de Raamgracht 9 nog een homobordeel genaamd Romeo en van medio jaren tachtig tot 1991 kon men voor zulke diensten ook terecht bij De Boys aan de Amstel 140.
Aan de Spuistraat 44 zat in 1978 escortservice The White House, dat in 1984 tevens een bordeel genaamd Blote Boys & Bengels was geworden en begin jaren negentig Boys for Men heette. Later werd dit Gay Place, dat een bar, cinema, sauna, whirlpool en sm-room omvatte.
In 2004 opende in dit pand op nummer 44 de roze cadeauwinkel Gays & Gadgets, met daarin van 2009 t/m 2017 het Gay Tourist Information Centre (GAYtic) en sinds 2013 in de kelder de fetishwinkel Underground.
Aan de Spuistraat 216 bevindt zich sinds 1982 het grote kraakpand Vrankrijk, waar voor een meer alternatief LHBT-publiek wekelijkse dansavonden worden gehouden, aanvankelijk op de maandag, later op de woensdag (tegenwoordig onder de naam WTF Queer) en om de zoveel tijd ook op zaterdag.
Rond de Nieuwezijds
Medio jaren tachtig kwamen iets oostelijk van de Spuistraat twee andere zaken met seksmogelijkheden die nog steeds bestaan, namelijk The Cuckoo's Nest aan de Nieuwezijds Kolk 6 en The Web aan de Sint-Jacobsstraat 6, beide met een grote darkroom. Pal naast The Web opende in 2010 gay bar Cozy die in 2012 echter al weer sloot.
Vlak om de hoek, aan de Nieuwendijk 100, zat van 1962 tot 1977 sauna Atletic, die vanaf medio jaren zestig steeds meer homobezoekers trok. Oud en nieuw kwamen hier dicht bij elkaar, want in de schuin achter de Atletic gelegen Nieuwezijds Armsteeg opende in 2013 de enige nog bestaande homosauna van de stad: Nieuwezijds.
Naast de eerder genoemde Zipper Boy zaten aan de Nieuwezijds Voorburgwal ook nog café Jules (1967-1976) op nummer 132, de Wells Fargo Saloon (1979-1986) op nummer 101, discotheek Fizz (rond 1984) op nummer 165, café-restaurant La Strada op nummer 93 en tenslotte nog kort eetcafé Rico's Keldertje op nummer 306.
Prik en 't Sluisje
In de Spuistraat zelf is de bekendste zaak tegenwoordig het populaire gaycafé Prik dat zich sinds 2006 wat meer richting het midden van de straat op nummer 109 bevindt. In 2011 openden de eigenaren van Prik aan de Kerkstraat 23 bar-club Bump die echter in 2012 weer sloot.
In 2010, 2011 en 2014 werd Prik verkozen tot Beste Gay Café in de landelijke Homohoreca Verkiezing van GaySite.nl en in 2015 kreeg de zaak ook de prijs voor Beste Bar tijdens de uitreiking van de eerste en enige Rainbow Awards.
Schuin tegenover Prik zit het enige dragshow-restaurant van Amsterdam, genaamd 't Sluisje, dat in 1995 geopend werd in de Torensteeg, waar begin jaren '80 al de Roze Poëziewinkel zat. Een vergelijkbaar concept als 't Sluisje had korte tijd ook BurlesQue in de Reguliersdwarsstraat.
Bronnen:
- Spartacus International Gay Guide, Berlin 1975, 1988 en 1991.
- Man to Man Map & Guide of Amsterdam, Amsterdam 1978.
- Paul Verstraeten, & Erik Marcus, Amsterdam in je kontzak, een homo-stadsgids, Amsterdam 1984.
- Gert Hekma e.a., De roze rand van donker Amsterdam, De opkomst van een homoseksuele kroegcultuur 1930-1970, Amsterdam 1992.
- Advertenties in de collectie Amsterdam Gay & Lesbian Nightlife op Historypin.org.
- Spartacus International Gay Guide, Berlin 1975, 1988 en 1991.
- Man to Man Map & Guide of Amsterdam, Amsterdam 1978.
- Paul Verstraeten, & Erik Marcus, Amsterdam in je kontzak, een homo-stadsgids, Amsterdam 1984.
- Gert Hekma e.a., De roze rand van donker Amsterdam, De opkomst van een homoseksuele kroegcultuur 1930-1970, Amsterdam 1992.
- Advertenties in de collectie Amsterdam Gay & Lesbian Nightlife op Historypin.org.
Links
over de homohoreca in de Spuistraat e.o.
Cruise bars: Cruising Amsterdam
Winkels: Man to Man · Gays & Gadgets · Underground
Cultureel festival: GESPUIS in de Spuistraat (2013)
Memorabilia: Spuistraat @ Historypin
Nieuws- en achtergrondartikelen:
Parool.nl: Versnipperd maar onweerstaanbaar: ode aan de eclectische Spuistraat (2021)
GayNews.nl: Interview met Gerson & Jelger, de mannen van Prik (2021)
GayNews.nl: Arjan, onverstoorbare motor van o.a. de Cuckoo's Nest & The Web (2021)
Gaykrant.nl: Gaycafé Prik ervaart steeds vaker overlast (2021)
Parool.nl: 'Prik beste homocafé van Nederland' (2011)
Parool.nl: Homotoerist krijgt zijn VVV (2009)
GaySite.nl: Alex Kröner overleden (2004)
Links
Handige en interessante links over:
- Amsterdamse homohoreca
- Nederlandse homohoreca
- Buitenlandse homohoreca
+ Diverse LHBT-links
Amsterdamse homohoreca
- Reguliersdwarsstraat
- Warmoesstraat
Gidsen:
- Gay Amsterdam
- Nighttours: Amsterdam
- Iamsterdam: LHBTIQ+-bars en cafés
- Patroc: Amsterdam
- Queer Europe: Amsterdam
- Gay Cities: Amsterdam
- Pinksider: Amsterdam
- The Gay Passport: Amsterdam
- Queer In The World: Amsterdam
- Gay Out: Amsterdam
- Travel Gay: Amsterdam
- GayTravelr: Amsterdam
Agenda's:
- GeenFlikkerTeDoen
- Gay Parties Amsterdam
- Oudroze Agenda
- GoGiGi
Prides:
- Pride Amsterdam
- Queer Amsterdam
- Leather Pride
- Pride Nieuw-West
- Pride Oost
- Black Pride
Wandeltochten:
- LGBT Gay Tours Amsterdam
- Trouwen voor iedereen
- LGBTour
Audiotour:
- Queer nachtleven
Foto's:
- LGBT Nightlife in Amsterdam
- Gay Businesses 1983-2010
Memorabilia:
- Amsterdam Gay & Lesbian Nightlife
Geschiedenis:
- Graveyard of LGBTQI pubs & clubs
- Amsterdam als homohoofdstad
- Arcam: Safe Spaces Special
- Amsterdam Regenboogstad
Het voormalige gay café April (1981-2010)
tijdens de Amsterdam Gay Pride van 2007
klik ter vergoting
tijdens de Amsterdam Gay Pride van 2007
klik ter vergoting
Nederlandse homohoreca
- Homohoreca.nl
Gidsen:
- Nighttours: Netherlands
- Queer In The World: Netherlands
- GayTravelr: Netherlands
- Saunas4men: Nederland
Agenda's:
- GeenFlikkerTeDoen
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: LGBT Nightlife
Ervaringen:
- Winq: Eerste keer gaybar
Memorabilia:
- Gay & Lesbian Nightlife
- LGBTQI+ Buttons
Geschiedenis:
- Rotterdamse Roze Kaart
- Roze Geschiedenis Nijmegen
- IHLIA: With Pride
- Homo-emancipatie in Nederland
- Gay & Night Magazine 2006-2016
Homocafé Kalff in Utrecht tijdens
een herdenking van homodisco
De Roze Wolk (1982-2006)
klik ter vergoting
een herdenking van homodisco
De Roze Wolk (1982-2006)
klik ter vergoting
Buitenlandse homohoreca
- Queer Berlin
Straten & buurten:
- Canal Street, Manchester
- Le Marais, Paris
- Hell's Kitchen, New York City
- Church-Wellesley, Toronto
- Village, Montréal
Gidsen:
- GayBars.eu
- Gay Travel Guide Europe
- Queer Europe
- Gay Cities
- Pinksider
- The Gay Passport
- Queer In The World
- Gay Out
- GayTravel
- Travel Gay
- GayTravelr
- Saunas4men
Agenda's:
- Gay Events Belgium
- IGLTA: Pride Calendar
- Gay Pride Calendar
- GoGiGi
Foto's:
- Wikimedia: Gay bars
Buttons:
- LGBTQI+ Buttons
T-Shirts:
- Wearing Gay History
- Throwback Gay Bar T-Shirts
Geschiedenis:
- Wikipedia: Homohoreca
- Brussels Almanack Dykes
- Molly Houses in 18th century London
- Pride of Place: Meeting & Socialising
- Lost LGBT Scene Project
- OUTgoing New York City
- San Francisco Gay History
- The Lesbian Bar Project
- GayBarchives
- LGBT History Suriname
Diverse LHBT-links
- Gaykrant · GayNieuws · GaySite
- Expreszo · Zij aan Zij
- Queer Nederland
Tijdschriften:
- Gay News · Winq · The Gay Issue
- Hello Gorgeous
Radio & TV:
- MVS Gaystation · Pidi radio
Audio:
- Kulti Kulti · PinQradio
Gadgets & souvenirs:
- Pink Point · Gays & Gadgets
Boeken & Films:
- Vrolijk · Savannah Bay
Archieven:
- IHLIA LGBTI Heritage
- Lesbisch Archief Nijmegen
- Transgendermuseum
Zie ook:
- Het verhaal achter deze website
Linkpartners:
- Amsterdam Masseur Homo/Hetero?